Allereerst zorgt het afsteken van vuurwerk voor nadelige gevolgen omtrent het klimaat. Bij het afsteken van vuurwerk komt er een grote hoeveelheid CO2 vrij. Uit onderzoek blijkt dat in de jaarwisseling van 2019-2020 maar liefst 17 miljoen kilo vuurwerk de lucht in werd geschoten. U zult begrijpen dat dat een ontzettend grote hoeveelheid CO2 oplevert. De opwarming van de aarde en de daarmee gepaarde klimaatsveranderingen lopen als een vuurtje. Ik denk dat het tijd wordt dat Nederland wat meer actie onderneemt.
Ten tweede is het afsteken van een enorme hoeveelheid vuurwerk nadelig voor de gezondheid. Bij het afsteken komt er namelijk veel fijnstof in de vorm van kleine deeltjes vrij. Deze deeltjes zijn niet zichtbaar voor het blote oog en lijken daardoor ongevaarlijk, maar kunnen grote schade aanrichten. Fijnstof bestaat namelijk uit zware metalen en andere chemische stoffen die in de lucht samen kunnen klonteren tot roet. Deze schadelijke stoffen komen middels vuurwerkresten via bodem en planten in ons voedsel terecht. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu stelt dat de fijnstof gezondheidsproblemen veroorzaakt. Het gaat dan voornamelijk om luchtwegklachten en hart- en vaatziekten. Vooral mensen die een vorm van astma hebben zijn vatbaar voor deze gevolgen, maar vergeet niet dat gezondheidsklachten bij iedereen kunnen ontstaan bij blootstelling aan een hoge concentratie fijnstof. Overigens zijn de stoffen ook schadelijk voor planten en dieren zelf, maar daar wil ik hier niet de nadruk op leggen.
Ten derde belast vuurwerk het milieu, daar de zware metalen in het vuurwerk niet afbreekbaar zijn. Het vuurwerk afsteken zelf is leuk, echter is het opruimen een taak dat weinig Nederlanders graag op hun to-do lijst zien staan. Er zijn overigens genoeg Nederlanders die niks aan hun handen mankeren en wel gewoon hun troep opruimen. Dat neemt echter niet weg dat Nederland in de ochtend na de jaarwisseling eruitziet als een ware puinhoop. Uit onderzoek volgt dat er jaarlijks ongeveer 6 miljoen kilo afval op de straten achter blijft, die voornamelijk bestaat uit plastic- en papieren omhulsels van verbrand vuurwerk. Natuurlijk blijven er daarnaast ook resten achter van onverbrand vuurwerk dat risico’s met zich mee brengt voor diegene die het afval wel netjes opruimt.
Ten slotte haal ik als klap op de vuurpijl de criminaliteit omtrent de jaarwisseling naar voren. Want elk jaar piekt de criminaliteit ten tijde van de jaarwisseling, met name vandalisme. Vooral wanneer het gaat om jongeren en daarmee bedoel ik minderjarigen. Voor vele jongeren klinkt “rond” de jaarwisseling als “dagen/weken van te voren” en uren na de afgesproken tijd op 1 januari en dan spreek ik nog niet eens over de grote hoeveelheden illegaal vuurwerk. Ze zijn vaak niet op de hoogte van de gevaren of hebben het besef dat wat zij doen illegaal is. Het verliezen van een aantal vingers is in hun ogen hoogst onwaarschijnlijk. Uit onderzoek blijkt dat de meeste ongelukken voornamelijk uit brandwonden en oogletsels bestaat. Honderden Nederlanders belanden elk jaar op de EHBO, hulpverleners en ziekenhuispersoneel hebben hun handen vol en moeten vaak ter plekke op treden om slachtoffers te helpen aan hun verwondingen of letsels. Volgens Trouw belandde er in ziekenhuis Rotterdam afgelopen jaar 18 oogletselslachtoffers en tientallen mensen met brandwonden.
Allereerst mogen we natuurlijk niet vergeten dat het afsteken van vuurwerk tijdens de jaarwisseling een prachtige traditie is. De gemiddelde Nederlander is tijdens nieuwjaar thuis bij zijn of haar familie, op een iconisch feest of viert nieuwjaar bij vrienden op de bank. Kortom over het algemeen, en ik zeg over het algemeen omdat het lang niet voor iedere Nederlander geldt, een mooie gelegenheid om samen te komen en daar kan vuurwerk zeker niet bij ontbreken. Ten tweede stimuleert de verkoop van consumentenvuurwerk de economie. Uit onderzoekt blijkt dat er in het afgelopen jaar 70 miljoen euro de lucht in werd geschoten.
Allereerst zijn er al een aantal plaatsen in Nederland bestempeld als vuurwerkvrije zone, zoals Schiermonnikoog. De bewoners van Schiermonnikoog dienen deze zone zelf te handhaven.
Ten tweede kunnen we beter ecologisch vuurwerk gaan gebruiken in plaats van milieubelastende vuurwerk, indien het algehele vuurwerkverbod uit blijft. Ecologisch vuurwerk van onder andere de vuurwerklijn EcoColor is duurzaam en dus minder belastend voor het milieu. In dit vuurwerk wordt een groot deel van de zware metalen vervangen door niet giftige stoffen zoals natrium of lithium. Volgens EcoColor zelf is dit ecologische vuurwerk 20% milieuvriendelijker dan het gewone vuurwerk. Het ecologische vuurwerk is dus niet alleen beter voor mens en dier, maar ook minder vervuilend voor klimaat en milieu. Vergeet alleen niet dat dit een ‘beter’ alternatief is dan gewoon vuurwerk, aangezien ook ecologisch vuurwerk nog steeds milieubelastend is door het behoud van een aantal zware metalen. Als ecologisch vuurwerk massaal afgestoken zal worden dan komen daarbij nog altijd gifstoffen en broeikasgassen (CO2) vrij.
Ten derde is een gedeeltelijk vuurwerkverbod voorlopig ook een goed alternatief. Voor de komende jaarwisseling geldt een verbod op knalvuurwerk en vuurpijlen. Dat is afgelopen jaar besloten door de meerderheid van de kamer en het kabinet. Mark Rutte zei: ‘Wederom hebben mensen zich tijdens de jaarwisseling schandalig gedragen. Wij kunnen niet op oude voet verder’. Hij laat duidelijk merken dat er verandering moet komen omtrent het vuurwerkgebruik door consumenten en dat gaat dan ook eindelijk gebeuren vanaf komend jaar. Het verbod op knalvuurwerk en vuurpijlen zou conform onderzoek moeten leiden tot 43% minder oogletsels dan afgelopen jaarwisseling. Het enige struikelblok is de handhaving omtrent dit verbod. Het zal niet gemakkelijk zijn om daadwerkelijk te controleren of er al dan wel of niet gebruik wordt gemaakt van (illegaal) knalvuurwerk of vuurpijlen. Laten we het niet onder stoelen of banken steken, indien de Nederlander niet aan knalvuurwerk of vuurpijlen in Nederland kan komen dan halen ze het wel uit Duitsland of België. Vooralsnog zal de tijd moeten uitwijzen in hoeverre het verbod gehandhaafd zal worden en een bijdrage zal leveren aan het vergroten van de publieke veiligheid. De politie zal het vuur uit de sloffen moeten lopen om de handhaving tot een succes uit te laten draaien.